Khi người dân không tuân thủ, chấp hành theo quyết định thu hồi đất thì phương án cưỡng chế sẽ được áp dụng. Pháp luật quy định về việc cưỡng chế thu hồi đất như nào? Các điều kiện, trình tự và thủ tục cưỡng chế được thực hiện ra sao? Cùng cập nhật và nắm rõ vấn đề này thông qua nội dung bài viết sau đây.
Những quy định về việc cưỡng chế thu hồi đất
Việc nhà nước đưa ra quyết định thu hồi đất được dựa theo quy định tại Khoản 1 Điều 16 của Luật Đất đai 2012. Những trường hợp được phép thu hồi theo quy định cụ thể như sau:
- Vì mục đích an ninh, quốc phòng
- Vì lợi ích cộng đồng, quốc gia để phát triển nền kinh tế xã hội
- Do vi phạm pháp luật đất đai
- Do tự nguyện trả đất, chấm dứt hợp đồng sử dụng đất, đất nằm trong khu vực sạt lở, sụt lún đe dọa đến tính mạng con người
Trong tất cả những trường hợp trên, người sử dụng đất phải có nghĩa vụ giao lại đất cho nhà nước khi đã có quyết định thu hồi. Nếu như người sử dụng không chấp hành làm theo khi đã có quyết định thu hồi của cơ quan thẩm quyền thì sẽ tiến hành cưỡng chế theo quy định pháp luật. Nguyên tắc cưỡng chế thu hồi đất được áp dụng theo Khoản 1 Điều 71 Luật Đất đai 2013. Cụ thể như sau:
- Việc cưỡng chế bắt buộc phải tiến hành dân chủ, công khai, đảm bảo đúng an toàn trật tự và quy định của pháp luật hiện hành.
- Thời gian tiến hành cưỡng chế người dân không chấp thuận được thực hiện trong giờ hành chính.
Điều kiện tiến hành việc cưỡng chế thu hồi đất
Căn cứ theo Khoản 2 Điều 71 Luật đất đai 2013 thì khi có đầy đủ các điều kiện dưới đây thì sẽ tiến hành việc cưỡng chế thu hồi đất.
- Người đang sử dụng đất bị thu hồi không chấp hành quyết định thu hồi đất sau khi UBND cấp xã nơi có đất bị thu hồi và tổ chức làm nhiệm vụ hỗ trợ, bồi thường giải phóng mặt bằng đã thuyết phục, vận động.
- Quyết định thu hồi đất đã được niêm phong tại UBND cấp xã và địa điểm sinh hoạt chung của người dân có đất bị thu hồi.
- Thực hiện cưỡng chế khi đã có hiệu lực thi hành thu hồi đất.
- Người bị cưỡng chế đã nhận được thông báo quyết định cưỡng chế thu hồi có hiệu lực thi hành.
Trình tự, thủ tục để tiến hành cưỡng chế thu hồi
Theo quy định tại Khoản 4 Điều 71 Luật đất đai 2013, quy trình cưỡng chế thu hồi đất được thực hiện theo 3 bước:
Bước 1: Thành lập, tổ chức Ban thực hiện cưỡng chế
- Trưởng ban: Chủ tịch hoặc Phó Chủ tịch UBND cấp huyện
- Thành viên: Đại diện các cơ quan tư pháp, thanh tra, xây dựng, cơ quan tài nguyên & môi trường, cơ quan tài chính cấp huyện
- Thành viên: UBND cấp xã nơi có đất bị thu hồi cùng một số thành viên khác do Chủ tịch quyết định
- Thành viên: Tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng
- Thành viên: Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam cấp xã
Xem thêm: Đất 50 Năm Có Bị Thu Hồi Không? Bị Thu Hồi Trong Trường Hợp Nào?
Bước 2: Ban thực hiện cưỡng chế thu hồi đất đến vận động, thuyết phục người bị cưỡng chế
Trong trường hợp người bị cưỡng chế chấp nhận thực hiện quy định thu hồi đất, Ban cưỡng chế sẽ lập biên bản ghi sự chấp hành. Ngược lại, nếu như người bị cưỡng chế không chấp hành thì Ban cưỡng chế bắt đầu thực hiện cưỡng chế. Việc thi hành cưỡng chế sẽ được thực hiện sau 30 ngày tính từ ngày lập biên bản về việc đất sẽ được thu hồi.
Bước 3: Tổ chức thi hành cưỡng chế, di chuyển người và tài sản
Ban thực hiện cưỡng chế buộc người bị cưỡng chế ra khỏi khu đất đã có quyết định bị thu hồi. Nếu không chấp hành thực hiện theo, Ban cưỡng chế có quyền di chuyển người và tài sản của người bị cưỡng chế ra khỏi quỹ đất thu hồi. Trong trường hợp, người bị cưỡng chế từ chối tài sản thì Ban cưỡng chế sẽ lập biên bản. Bên cạnh đó cũng sẽ tổ chức bảo quản tài sản theo quy định và thông báo nhận tài sản cho chủ tài sản.
Trách nhiệm của các cá nhân và tổ chức trong việc cưỡng chế thu hồi đất
UBND cấp huyện có quyền thực hiện cưỡng chế và giải quyết các khiếu nại liên quan đến việc cưỡng chế mà pháp luật đã quy định; thực hiện phương án tái định cư; đảm bảo điều kiện và phương tiện cần thiết phục vụ cho cưỡng chế.
Ban thực hiện cưỡng chế có nhiệm vụ lập phương án và dự toán kinh phí cưỡng chế để trình lên UBND cấp có thẩm quyền phê duyệt; thi hành cưỡng chế theo phương án phê duyệt, bàn giao đất cho tổ chức làm nhiệm vụ bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng đất,
Căn cứ theo phương án cưỡng chế thu hồi đã được quyết định, lực lượng công an tham gia xây dựng kế hoạch đảm bảo an ninh trật tự trong quá trình thi hành cưỡng chế.
UBND cấp xã nơi có đất bị thu hồi sẽ có trách nhiệm phối hợp cùng các cơ quan, tổ chức liên quan để thực hiện niêm yết công khai quyết định cưỡng chế; hợp tác cùng tổ chức hỗ trợ, bồi thường giải phóng mặt bằng để niêm phong và di chuyển tài sản của người bị cưỡng chế ra khỏi khu đất bị thu hồi.
Những cơ quan, tổ chức khác chịu trách nhiệm phối hợp cùng Ban thực hiện cưỡng chế thi hành việc cưỡng chế khi có yêu cầu.
Chắc hẳn, với những nội dung trên bạn đọc đã hiểu hơn về quy trình và điều kiện cưỡng chế thu hồi đất. Nếu có câu hỏi nào cần được giải đáp, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để nhận lời giải đáp nhanh nhất và chính xác nhất. Hãy truy cập vào thitruongbds24h.vn để cập nhật thêm các thông tin chi tiết.
Có thể bạn quan tâm: Thực trạng thu hồi đất nông nghiệp hiện nay? Giá đền bù đất nông nghiệp
