Nhà nước thu hồi đất trong trường hợp nào là câu hỏi được đặt ra khá nhiều trong thời gian gần đây. Bởi như chúng ta đã biết vài năm trở lại đây, Việt Nam liên tục đẩy mạnh việc xây dựng các dự án phát triển kinh tế Nhà nước, củng cố an ninh quốc phòng dẫn đến việc tiến hành thu hồi đất cũng liên tục tăng lên.
Nhà nước thu hồi đất trong trường hợp nào?
Căn cứ luật Đất đai ban hành năm 2013, Nhà nước đã nêu rõ các trường hợp bị thu hồi đất tại Chương 6, Mục 1, Điều 61, Điều 62, Điều 64, Điều 65 như sau:
(1) Nhà nước thực hiện việc thu hồi đất nhằm phục vụ cho mục đích an ninh, quốc phòng cụ thể:
- Xây dựng căn cứ quân sự, ga quân sự, cảng quân sự:
- Xây dựng trụ sở làm việc, nơi đong quân;
- Xây dựng công trình phòng thủ, các trận địa phục vụ chức năng an ninh, quốc phòng;
- Xây dựng các công trình công nghệ, khoa học, thao trường phục vụ an ninh, phòng;
- Xây dựng trại giam, nơi giáo dục;
- Xây dựng các nhà công vụ, bệnh viện, nơi an dưỡng cho lực lượng vũ trang;
(2) Nhà nước thực hiện thu hồi đất nhằm phục vụ cho các dự án phát triển kinh tế- xã hội vì lợi ích quốc gia hoặc công cộng như các dự án đầu tư do Quốc hội, Chính phủ, Hội đồng nhân dân cấp tỉnh xem xét và phê duyệt.
(3) Nhà nước thực hiện thu hồi đất đối với các cá nhân, tổ chức, tập thể vi phạm pháp luật liên quan đến đất đai gồm:
- Vi phạm hành chính đối với đất đang sử dụng nhưng không nộp phạt;
- Có hành vi cố ý phá hoại đối với đất đang sử dụng;
- Sử dụng đất sai mục đích ban đầu được nhà nước cấp phép sử dụng;
- Sử dụng đất trồng cây hàng năm quá 12 tháng liên tục, trồng cây lâu năm quá 18 tháng liên tục, trồng rừng quá 24 tháng liên tục;
- Đất Nhà nước giao quyền quản lý nhưng để bị lấn chiếm;
- Kể từ thời điểm Nhà nước bàn giao đất để thực hiện dự án mà Tổ chức để chậm tiến độ quá 24 tháng hoặc không sử dụng liên tục 12; đối với trường hợp không đưa đất vào sử dụng sẽ được Nhà nước gia hạn thêm 24 tháng đồng thời Tổ chức thực hiện dự án phải nộp tiền sử dụng đất tương ứng; hết thời gian gia hạn nhưng chủ đầu tư vẫn không thực hiện dự án thì Nhà nước sẽ thu hồi đất và không hoàn lại tiền sử dụng đất do chủ đầu tư trả trước đó trừ các trường hợp bất khả kháng.
(4) Nhà nước tiến hành thu hồi đất của các cá nhân, tổ chức, tập thể do hết thời hạn sử dụng đất Nhà nước cho phép, hoặc tự nguyện trả lại đất cho Nhà nước, hoặc đất đang sử dụng có nguy cơ đe dọa đến tính mạng con người.
Điều kiện bồi thường khi nhà nước tiến hành thu hồi đất?
(1) Trường hợp người sử dụng đất là cá nhân, hộ gia đình
- Đất đang sử dụng là đất được cấp giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đất Nhà nước cho thuê và trả tiền thuê đất 1 lần;
- Đất nông nghiệp sử dụng trước 1/7/2004 mà không có giấy chứng nhận hoặc không đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận thì nhận bồi thường theo đúng diện tích đất đang trực tiếp sử dụng.
Xem ngay: Thực trạng thu hồi đất nông nghiệp trong những năm gần đây
(2) Trường hợp người sử dụng đất là cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo
- Không phải đất do Nhà nước cho thuê hoặc giao đất;
- Đất của cộng đồng dân cư, cơ sở tôn giáo bị Nhà nước thu hồi phải có giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
(3) Trường hợp người sử dụng đất là người Việt Nam định cư ở nước ngoài
- Đất Nhà nước tiến hành thu hồi phải là đất do Nhà nước giao và thu tiền quyền sử dụng đất; đất được Nhà nước cho thuê và thu tiền thuê đất 1 lần;
- Đất nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong khu kinh tế, khu công nghệ , khu chế xuất, cụm công nghiệp, khu công nghiệp;
- Đất bị Nhà nước thu hồi phải có giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
(4) Trường hợp người sử dụng đất là Tổ chức
- Đất Tổ chức đang sử dụng là đất được Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất, hoặc thuê đất nhưng trả tiền 1 lần;
- Đất được thừa kế, nhận chuyển nhượng và có đủ các kiều kiện nhận bồi thường;
- Đất bị Nhà nước thu hồi phải có giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
(5) Trường hợp người sử dụng đất là Tổ chức nước ngoài có chức năng ngoại giao:
- Đất đang sử dụng được Nhà nước cho thuê và trả tiền thuê đất 1 lần;
- Đất bị Nhà nước thu hồi phải có giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để đăng ký cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
(6) Trường hợp người sử dụng đất là Tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
- Đối với các dự án (của tổ chức kinh tế, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) thực hiện xây dựng nhà để bán hoặc bán kết hợp thuê trên đất Nhà nước giao có thu tiền sử dụng đất; Đất được Nhà nước cho thuê và trả tiền cho thuê 1 lần;
- Đất bị Nhà nước thu hồi phải có giấy chứng nhận hoặc đủ điều kiện để đăng kí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
Xem ngay: Đất 50 năm có bị nhà nước thu hồi không?
Những trường hợp nào không được bồi thường khi đất bị thu hồi?
- Trong một số trường hợp Nhà nước thực hiện thu hồi đất nhưng không bồi thường như:
- Nhà nước giao đất cho cá nhân, hộ gia đình nhưng không thu tiền sử dụng đất ( trừ trường hợp đất nông nghiệp được cá nhân, hộ gia đình trực tiếp sản xuất nông, lâm nghiệp, nuôi thủy sản, làm muối quy định tại Điều 129, luật Đất đai)
- Đất do Nhà nước giao cho Tổ chức có thu tiền sử dụng đất nhưng lại được miễn tiền sử dụng đất;
- Đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích do xã, phường, thị trấn quản lý;
- Là đất nhận khoán với mục đích sản xuất nông, lâm nghiệp, nuôi thủy hải sản, làm muối;
- Đất bị thu hồi nằm trong danh sách đất do Nhà nước quản lý;
- Đất bị thu hồi vì lý do người sử dụng vi phạm pháp luật liên quan đến đất đai;
- Đất bị thu hồi không có giấy chứng nhận và đồng thời không đủ điều kiện cấp giấy chứng quyền sử dụng đất;
Nhà nước Việt Nam luôn có quy định rõ ràng để các cơ quan có thẩm quyền liên quan đến đất đai và người dân thực hiện đúng cũng như đảm bảo quyền và nghĩa vụ cho công dân Việt Nam. Thitruongbds24h.vn mong rằng bài viết này sẽ giải đáp thắc mắc của bạn về câu hỏi “ Nhà nước thu hồi đất trong trường hợp nào? Và các điều kiện bồi thường khi Nhà nước tiến hành thu hồi đất.”
Tham khảo: Pháp luật quy định về việc thu hồi đất như thế nào?
